Cognitieve ontwikkeling – Hoe kleine kinderen logica en abstract denken ontwikkelen
De cognitieve vaardigheden van een kind omvatten alle competenties, nodig om de omgeving en eigen persoon te herkennen en te begrijpen. Daartoe behoren denkstructuren, taalbegrip, waarneming, probleemoplossing en geheugen. Al deze gebieden ontwikkelen zich pas tijdens de eerste levensmaanden, terwijl andere bereiken in de hersenen voor lichamelijke functies – die levensnoodzakelijk zijn – al van bij de geboorte gevormd zijn.
Cognitieve vaardigheden
De eerste cognitieve vaardigheden
De mentale ontwikkeling van een baby gebeurt niet lineair, maar met sprongen. In de eerste drie maanden kan een baby niet begrijpen dat men dingen kan laten gebeuren, en evenmin dat vertrouwde personen toch in de buurt zijn, als hij/zij niemand ziet. Een baby herkent echter al stemmen en richt zich daarop.
Tussen drie en zes maanden vinden de volgende grote stappen in de mentale ontwikkeling plaats: de baby begrijpt dat hij/zij dingen kan laten bewegen. Daarom bekijkt de baby speelgoed nu aandachtiger en neemt elk effect bewust waar. Baby’s kunnen bovendien voorwerpen herkennen. Verbazingwekkend genoeg is op deze leeftijd zelfs al het vermogen tot abstract denken voorhanden: baby’s kunnen verschillende zintuiglijke indrukken reeds samenvattend indelen en bijv. een kat, hond en koe als ‘dier’ herkennen.
Plannen maken en gevolgen voorzien
Vanaf zeven maanden kunnen baby’s bewust iets uitvoeren. Ze beslissen dwars door de kamer naar hun favoriete speelgoed te kruipen of een lepel op de grond te gooien. Dezelfde activiteiten worden nu in verschillende situaties nagebootst. Bovendien herkennen baby’s nu hun eigen naam.
Bij hun eerste verjaardag kunnen kinderen al beter inschatten wat gebeurt als ze kiezen voor bepaalde handelingen. Ze maken nu heel bewust klanken, die voor hen betekenis hebben en later eerste woordjes worden.
Concentratievermogen ontwikkelen en trainen
Voor tal van grote en kleine opdrachten in hun dagelijkse leven hebben kleine kinderen vooral één ding nodig: concentratie. Zich een bepaalde periode concentreren, is helemaal niet zo eenvoudig, omdat jongere kinderen maar een heel beperkte tijd hun aandacht kunnen richten. Het is erg vermoeiend voor hen zich langdurig op een bepaald proces te concentreren. Het concentratievermogen kan echter prima getraind worden. In een rustig kader kan een kind zich beter op een activiteit concentreren dan in een luidruchtige omgeving. Het concentratievermogen wordt het beste geoefend tijdens het spelen, buiten in de natuur of bij kleine taakjes in het gezin. Kinderen vinden het meestal eenvoudiger zich op iets te concentreren als ze daarvoor geprezen worden en de zin van hun opdracht begrijpen, bijv. bij het dekken van de tafel!
Ondersteuning van de cognitieve ontwikkeling van een peuter
Cognitieve vaardigheden met opsteek-, stapel- en sorteerspellen stimuleren
Door aan hun leeftijd aangepast speelgoed kunnen ook kleine kinderen zich al even alleen bezighouden. Prima hiervoor zijn verschillende opsteek-, stapel- en sorteerspellen. Hiermee kunnen ze verschillende vormen herkennen en ordenen; naast hun concentratievermogen oefenen ze ook de fijne motoriek en de kleuren.
Cognitieve vaardigheden met rijgspellen stimuleren
Ook met rijgspellen worden logisch denken en concentratie op uitstekende wijze geoefend: peuters ontdekken de kleurrijke motieven één voor één of in vrij spel.
Cognitieve vaardigheden met kinderpuzzels stimuleren
Ook kleine kinderen vinden puzzelen al snel erg leuk. Eerst proberen ze eenvoudige inlegpuzzels te maken, met motieven uit hun dagelijkse leven. Het herkennen, benoemen en ordenen is perfect te oefenen!